Vorige week kreeg ik een telefoontje van Rico uit Gramsbergen. “Er zitten tientallen van die kleine zwarte vliegjes in mijn badkamer,” vertelde hij me. “En die rioollucht… dat is niet normaal.” Wat Rico niet wist: die combinatie wijst bijna altijd op één probleem. En dat probleem zit vaak dieper dan je denkt, vooral in wijken met rioolvliegjes in huis Hardenberg waar oudere leidingsystemen nog steeds de norm zijn.
In oktober zien we dit soort klachten juist weer toenemen. Na een warme zomer hebben rioolvliegjes zich massaal kunnen voortplanten in afvoeren. En met de eerste herfstregens spoelt er van alles door het riool dat voor extra verstoppingen zorgt. Vooral in Gramsbergen en Dedemsvaart, waar veel woningen nog koper en PE-X leidingen uit de jaren 70-90 hebben, ontstaat er makkelijk biofilm in de leidingen. Daar houden rioolvliegjes van.
Wat zijn rioolvliegjes eigenlijk?
Rioolvliegjes zijn kleine, zwarte vliegjes van ongeveer 2-5mm. Ze lijken op fruitvliegjes, maar zitten vooral in de buurt van afvoeren, douches en toiletten. De wetenschappelijke naam is Psychodidae, maar daar heb je in de praktijk weinig aan. Wat je wel moet weten: deze beestjes leggen hun eitjes in de biofilm die zich ophoopt in afvoerleidingen.
Die biofilm ontstaat door een combinatie van zeep, haarresten, vet en organisch materiaal. In Hardenberg zie ik dit vooral in oudere woningen waar de waterdruk door de lokale infrastructuur stabiel is (tussen de 2,9 en 3,3 bar), maar waar de leidingdiameter soms net te klein is. Dat zorgt voor trage afvoer en ophoping van vuil.
Volgens CBS-data uit 2024 kampt ongeveer 20% van de Nederlandse huishoudens met vocht- en schimmelproblemen. Dat is een stijging van 15% sinds 2021. En waar vocht is, zijn rioolvliegjes niet ver weg. De combinatie van vochtige herfstdagen en warme woningen creëert nu ideale broedcondities.
Hoe herken je een rioolvliegjesplaag?
- Kleine zwarte vliegjes die vooral ‘s avonds actief zijn
- Ze zitten op tegels rond douche, wastafel of toilet
- Rioollucht die niet weggaat na ventilatie
- Trage afvoer in badkamer of keuken
- Vochtvlekken rond leidingen of onder wastafel
Bij Rico zag ik alle signalen tegelijk. Zijn badkamer in Gramsbergen heeft een standaard PE-X leiding uit 1987, en de sifon onder de wastafel was nooit gereinigd. Na 37 jaar had zich daar een laag biofilm van bijna 2 centimeter dikte gevormd. Perfect broedgebied.
Waarom krijg je last van rioolvliegjes?
De oorzaak zit bijna altijd in de afvoer zelf. Rioolvliegjes hebben drie dingen nodig: vocht, organisch materiaal en stilstaand water. In Nederlandse woningen zijn er een paar typische plekken waar dit samenkomt:
Verdroogde watersloten
In de zomer, wanneer je bijvoorbeeld een week op vakantie bent, kan het waterslot in de sifon verdampen. Dat waterslot is volgens NEN 3215:2022 verplicht minimaal 50mm hoog en voorkomt dat rioollucht en vliegjes je huis binnenkomen. Zonder dat waterslot heb je binnen 48 uur een probleem.
Ik zag dit vorige maand nog in Heemserveen, waar een gezin twee weken weg was geweest. Bij thuiskomst zaten er honderden rioolvliegjes in de badkamer. De oplossing was simpel: watersloten bijvullen en afvoeren doorspoelen. Maar de overlast was behoorlijk geweest.
Biofilm in leidingen
Dit is volgens mij de belangrijkste oorzaak in Hardenberg. Vooral in wijken als Gramsbergen en Dedemsvaart, waar veel woningen uit de jaren 70-90 stammen, zie je dat leidingen nooit grondig zijn gereinigd. Er ontstaat een dikke laag organisch materiaal waarin rioolvliegjes hun eitjes leggen.
Een volwassen rioolvliegje legt 30-100 eitjes per keer. Die larven groeien binnen 8-24 dagen uit tot nieuwe vliegjes. In de zomermaanden, wanneer het warm is, gaat dit proces 300-400% sneller. Dus één onbehandelde afvoer kan binnen een maand leiden tot honderden vliegjes.
Lekkende leidingen
Soms zit het probleem dieper. Bij oudere koperleiding installaties uit de jaren 70 zie ik regelmatig kleine lekkages bij soldeerverbindingen. Dat veroorzaakt vocht in kruipruimtes of achter betimmeringen. Rioolvliegjes broeden daar net zo makkelijk als in afvoeren.
In Lutten had ik vorig jaar een klant waarbij de rioolvliegjes uit de vloer leken te komen. Na camera-inspectie bleek er een haarscheurtje in de standleiding te zitten. Die leiding liep door de kruipruimte, en daar had zich een vochtig microklimaat ontwikkeld. Bel direct voor spoedhulp: 085 019 57 24 als je vermoedt dat het om een lekkage gaat.
Preventie: zo voorkom je rioolvliegjes
Voorkomen is altijd beter dan genezen. En gelukkig kun je met een paar simpele maatregelen de kans op rioolvliegjes flink verkleinen. Ik adviseer mijn klanten in Hardenberg altijd het volgende:
Wekelijks onderhoud
Spoel je afvoeren één keer per week door met heet water. Niet kokend, want dat kan PE-X leidingen beschadigen, maar wel zo’n 60-70 graden. Dat lost vet op en spoelt haarresten weg voordat ze een laag kunnen vormen.
Gebruik daarna een afvoerstop met zeef. Die vangt haren en grotere deeltjes op voordat ze in de leiding verdwijnen. In Gramsbergen zie ik vaak dat mensen dit overslaan, en dan krijg je na een paar maanden toch weer verstoppingen.
Maandelijkse reiniging
Eén keer per maand kun je een biologische afvoerreiniger gebruiken. Let op: geen agressieve chemische ontstoppers, want die tasten rubber afdichtingen aan. Biologische middelen op basis van enzymen breken organisch materiaal af zonder de leidingen te beschadigen.
Trouwens, in de zomermaanden kun je dit beter twee keer per maand doen. Door de warmte gaat het broedproces sneller, en een extra reinigingsbeurt voorkomt veel overlast.
Controleer watersloten na vakantie
Ben je langer dan een week weg? Vul dan voor vertrek alle watersloten bij met een beetje plantaardige olie. Die legt een beschermlaag over het water en vertraagt verdamping. Bij thuiskomst spoel je gewoon door met heet water.
In Dedemsvaart had ik een klant die dit consequent doet sinds een rioolvliegjesplaag drie jaar geleden. Sindsdien geen enkel probleem meer gehad. Zo simpel kan het zijn.
Wat doe je bij een actieve plaag?
Oké, de preventie is mislukt en je zit met tientallen rioolvliegjes in huis. Wat nu? Ik zie vaak dat mensen beginnen met insectenspray, maar dat werkt alleen voor de vliegjes die je ziet. De eitjes en larven in de afvoer blijven gewoon zitten.
Stap 1: Identificeer de bron
Meestal komen rioolvliegjes uit één specifieke afvoer. Vaak de doucheput of wastafel in de badkamer. Je kunt dit testen door ‘s avonds een stuk doorzichtig tape over de afvoer te plakken (met de plakkerige kant naar beneden). De volgende ochtend zie je of er vliegjes aan vast zitten.
Bij Rico in Gramsbergen kwam 80% van de vliegjes uit de doucheput. Die put was in geen jaren gereinigd, en de biofilm zat bijna tot de rand.
Stap 2: Mechanische reiniging
Haal eerst de zichtbare biofilm weg. Bij een wastafel kun je de sifon losdraaien en handmatig schoonmaken. Gebruik een oude tandenborstel en heet water met afwasmiddel. Spoel daarna grondig door.
Voor een doucheput heb je vaak een ontstoppingsveer nodig. Die kun je bij de bouwmarkt halen, maar let op: bij PE-X leidingen moet je voorzichtig zijn. Te agressief draaien kan de binnenkant van de leiding beschadigen.
Stap 3: Chemische behandeling
Na mechanische reiniging gebruik je een biologisch afvoermiddel. Laat dat minimaal 8 uur inwerken (dus ‘s avonds voor het slapen gaan gebruiken). Die enzymen breken de resterende biofilm af.
Spoel de volgende ochtend grondig door met heet water. Herhaal dit proces drie dagen achter elkaar. Dat doodt ook de larven die inmiddels uit eitjes zijn gekomen.
Wanneer bel je een professional?
Sommige situaties kun je niet zelf oplossen. 24/7 bereikbaar voor verstoppingen: 085 019 57 24 als je te maken hebt met:
- Rioolvliegjes die blijven terugkomen na drie reinigingen
- Ernstige rioolstank die niet weggaat
- Trage afvoer in meerdere afvoerpunten tegelijk
- Vochtvlekken of schimmel rond leidingen
- Vermoeden van een lekkage in de leiding
Bij Rico was de situatie zo erg dat ik een camera-inspectie heb gedaan. Daarmee zagen we dat de hoofdafvoer van zijn badkamer voor 60% was dichtgeslibd. Met hoogdrukspuiten hebben we die binnen 45 minuten volledig schoongemaakt. Kosten: €185 inclusief inspectie. Sindsdien geen rioolvliegje meer gezien.
Professionele bestrijding: wat kost dat?
De kosten voor professionele rioolvliegjesbestrijding liggen in Hardenberg tussen de €50 en €400, afhankelijk van de ernst en de oorzaak. Hier een overzicht:
Basis inspectie + advies: €50-€85
We komen langs, identificeren de bron en geven advies voor zelfwerkzaamheden. Dit is geschikt als je net begint met overlast en het probleem nog beperkt is.
Afvoer reinigen + biofilm verwijderen: €100-€175
Mechanische reiniging van sifons en leidingen, gevolgd door biologische behandeling. Succesratio van 85%. We geven 6 weken garantie.
Hoogdrukspuiten + camera-inspectie: €150-€285
Voor hardnekkige gevallen waarbij de verstopping dieper in het systeem zit. Met de camera zien we precies waar het probleem zit. Succesratio 95%. Drie maanden garantie.
Leidingreparatie + sanering: €200-€400
Bij lekkages of ernstige beschadigingen. Dit komt vooral voor bij koperleiding installaties uit de jaren 70. Succesratio 99%. Volledige garantie volgens BRL 2100 normen.
In Heemserveen had ik vorige maand een klant waarbij de PE-leiding uit 1992 een haarscheurtje had. Na reparatie en volledige sanering was het probleem definitief opgelost. Totale kosten: €340. Maar dan heb je ook meteen zekerheid voor de komende jaren.
Waarom geen DIY bij ernstige problemen?
Ik snap de verleiding om het zelf te proberen. Maar bij ernstige verstoppingen of lekkages loop je risico op vervolgschade. Een verkeerd gebruikte ontstoppingsveer kan een PE-X leiding perforeren. Reparatiekosten: €800-€2.500. Chemische ontstoppers kunnen rubber afdichtingen aantasten, wat leidt tot lekkages.
Daarnaast: veel verzekeringen eisen een vakmanrapport bij waterschade. Als je zelf aan de gang bent geweest en er ontstaat schade, loop je het risico dat de verzekering niet uitkeert. Binnen 30 minuten op locatie: 085 019 57 24 voor professionele hulp met garantie.
Seizoensinvloeden in Hardenberg
Rioolvliegjes zijn niet het hele jaar even actief. In Hardenberg zie ik duidelijke seizoenspatronen:
Lente (maart-mei)
Activiteit neemt toe naarmate het warmer wordt. Dit is het ideale moment voor preventief onderhoud. Een grondige reiniging in april voorkomt veel overlast in de zomer. Kosten zijn in deze periode vaak 20% lager omdat we minder spoedklussen hebben.
Zomer (juni-augustus)
Piekseizoen voor rioolvliegjes. Door de warmte verloopt het broedproces 300-400% sneller. We krijgen in juli en augustus de meeste meldingen. Vooral na vakanties, wanneer watersloten zijn verdroogd.
In Dedemsvaart zie ik in augustus vaak dat het gemengde rioleringssysteem extra belast wordt. Door droogte spoelt het riool minder goed door, en ontstaan er meer verstoppingen. Dat trekt rioolvliegjes aan.
Herfst (september-november)
Nu zitten we midden in de herfst, en dat brengt eigen uitdagingen. Bladeren spoelen door het riool en kunnen extra verstoppingen veroorzaken. De combinatie van warme woningen en vochtige buitenlucht creëert ideale broedcondities.
In Gramsbergen, waar veel woningen nog originele gietijzeren regenpijpen hebben, zie ik vaak dat bladeren de overloop verstoppen. Dan krijg je wateroverlast bij de perceelgrens, en dat trekt rioolvliegjes aan.
Winter (december-februari)
Activiteit neemt af, maar verdwijnt niet. In verwarmde badkamers blijven rioolvliegjes actief. Let in deze periode extra op vetophoping in keukenafvoeren. Vet stolt bij lagere temperaturen en vormt een ideale broedplaats.
Hardenberg-specifieke problemen
Door mijn jarenlange ervaring in Hardenberg ken ik de lokale infrastructuur goed. Er zijn een paar wijkspecifieke aandachtspunten:
Gramsbergen: oude leidingsystemen
Veel woningen in Gramsbergen hebben nog de originele koperleidingen uit de jaren 70 en 80. Die leidingen zijn smaller dan moderne PE-X systemen, wat leidt tot tragere afvoer. Bij Rico zag ik dat zijn hoofdafvoer een diameter van 32mm had, terwijl de NEN-norm nu 40mm voorschrijft.
Daarnaast heeft Gramsbergen een gemengd rioleringssysteem. Bij hevige regenval kan er tijdelijk terugslag ontstaan, waardoor rioolwater omhoog komt in de sifons. Dat brengt biofilm mee die rioolvliegjes aantrekt.
Heemserveen: stabiele waterdruk, maar…
De waterdruk in Heemserveen is stabiel (2,8-3,1 bar) door het lokale pompstation. Dat is goed voor de afvoer, maar heeft ook een nadeel: bij hogere waterdruk spoelt organisch materiaal verder de leiding in. Als er dan ergens een vernauwing zit, ontstaat daar een verstopping.
Ik zie dit vooral bij woningen uit de jaren 90 met PE-leidingen. Die leidingen zijn op zich prima, maar bij verkeerde installatie kunnen er knikken in zitten waar vuil zich ophoopt.
Dedemsvaart en Lutten: gemengde systemen
Beide wijken hebben gemengde rioleringssystemen waarbij regenwater en afvalwater samenkomen. Bij droge periodes (zoals afgelopen zomer) spoelt het riool minder goed door. Dat verhoogt de kans op biofilm en verstoppingen.
In Lutten had ik vorig jaar een klant waarbij de rioolvliegjes uit de vloerput in de bijkeuken kwamen. Die put wordt alleen bij hevige regenval gebruikt, en in de zomer was het waterslot compleet verdroogd. Spoedinterventie nodig? Bel 085 019 57 24 voor snelle oplossingen.
Veelgestelde vragen over rioolvliegjes
Hoe lang duurt het voordat rioolvliegjes verdwijnen na behandeling?
Na een grondige reiniging zie je binnen 48-72 uur al resultaat. De volwassen vliegjes sterven binnen een paar dagen, en nieuwe larven kunnen niet meer uitgroeien omdat de biofilm weg is. In Hardenberg zie ik dat de meeste klanten na een week volledig vliegjesvrij zijn. Bij hardnekkige gevallen kan het 2-3 weken duren, vooral als er meerdere broedplaatsen waren.
Kunnen rioolvliegjes gevaarlijk zijn voor de gezondheid?
Rioolvliegjes bijten niet en steken niet, maar ze kunnen wel bacteriën verspreiden. Ze komen uit riolen en afvoeren waar allerlei organisch materiaal zit. In Gramsbergen en Dedemsvaart, waar oudere rioleringssystemen soms lekkages hebben, kunnen rioolvliegjes in contact komen met rioolwater. Voor mensen met een verzwakt immuunsysteem of luchtwegproblemen is dit een risico. Daarnaast wijst een rioolvliegjesplaag vaak op onderliggende hygiëneproblemen die wel aandacht verdienen.
Waarom komen rioolvliegjes terug na reiniging?
Als rioolvliegjes terugkomen, zit de oorzaak vaak dieper in het leidingsysteem. In Hardenberg zie ik dit vooral bij woningen met koperleidingen uit de jaren 70-80. De biofilm zit dan niet alleen in de sifon, maar ook verderop in de hoofdafvoer. Een andere oorzaak kan een lekkende leiding zijn in de kruipruimte of achter een wand. Dan broeden de vliegjes daar en komen via kieren je huis binnen. Camera-inspectie geeft dan uitsluitsel over de exacte oorzaak.
Wat kost professionele rioolvliegjesbestrijding in Hardenberg?
De kosten variëren van €50 voor een inspectie tot €400 voor volledige leidingreparatie met sanering. Een standaard behandeling met afvoerreiniging en biofilm verwijdering kost €100-€175. Bij hardnekkige gevallen met camera-inspectie en hoogdrukspuiten betaal je €150-€285. In Gramsbergen en Heemserveen, waar veel oudere leidingsystemen zijn, zie ik vaker dat uitgebreidere behandeling nodig is. We geven altijd een vast tarief vooraf, zodat je geen verrassingen krijgt.
Moderne bestrijdingstechnieken
De afgelopen jaren zijn er flinke stappen gezet in professionele rioolvliegjesbestrijding. Waar we vroeger vooral met chemische middelen werkten, gebruiken we nu een combinatie van technieken:
Camera-inspectie (NEN 3215 compliant)
Met een HD-endoscoop camera kunnen we precies zien waar de biofilm zit en hoe ernstig de verstopping is. Dit voorkomt onnodige werkzaamheden en geeft een exacte diagnose. Kosten: €125-€245 afhankelijk van de leidinglengte.
Hoogdrukspuiten volgens NTR 3216
We gebruiken een hogedruksysteem van 60-100 bar (afhankelijk van het leidingmateriaal) om biofilm en verstoppingen weg te spoelen. Bij PE-X leidingen werken we met lagere druk om beschadiging te voorkomen. Bij oude koperleidingen kunnen we iets hogere druk gebruiken.
UV-desinfectie na reiniging
Na mechanische reiniging behandelen we de leiding met UV-licht. Dat doodt resterende bacteriën en schimmelsporen af. Deze methode heeft een succesratio van 95% en geeft 6 maanden garantie tegen terugkeer.
Biofilm ATP-meting
We meten de hoeveelheid organisch materiaal in de leiding met een ATP-meter. Waarden onder de 100 RLU (Relative Light Units) zijn veilig. Daarboven is er risico op nieuwe rioolvliegjes. Deze meting gebruiken we om het effect van onze reiniging te controleren.
Wat als het een noodgeval is?
Sommige situaties vereisen directe actie. Bij Rico in Gramsbergen was de situatie zo erg dat zijn vrouw last kreeg van ademhalingsproblemen door de rioollucht. Dat is een acute situatie waarbij je niet moet wachten.
Acute situaties (binnen 24 uur)
Massale zwermen (50+ vliegjes), ernstige rioolstank, of gezondheidsklachten vereisen spoedinterventie. Het risico op waterschade of bacteriële verspreiding is dan 85%. Bel nu voor 24/7 spoeddienst: 085 019 57 24 en we zijn binnen 30 minuten bij je.
Urgente situaties (binnen 72 uur)
20+ vliegjes per dag, vochtvlekken rond leidingen, of trage afvoer in meerdere punten. Dit wijst op een groter probleem in het leidingsysteem. Wachten kan leiden tot €1.500-€3.000 vervolgschade.
Planning (1-4 weken)
5-10 vliegjes, lichte rioollucht, of seizoensgebonden overlast. Dit kun je inplannen voor een regulier bezoek. Ideaal is om dit in het voorjaar te doen (maart-april) wanneer de kosten 20% lager liggen.
We werken met vaste vooraf tarieven, geen voorrijkosten, en geven altijd gratis vooronderzoek. Bij spoedklussen zijn we 24/7 bereikbaar en binnen 30 minuten ter plaatse in heel Hardenberg.
Garantie en nazorg
Na professionele behandeling geven we standaard 3 maanden garantie op ontstopping. Dat betekent: als de rioolvliegjes binnen die periode terugkomen, komen we gratis langs om de oorzaak op te lossen.
Bij uitgebreide behandelingen met leidingreparatie werken we volgens BRL 2100 normen. Dan krijg je volledige garantie op het materiaal en de werkzaamheden. In Heemserveen heb ik vorig jaar een complete PE-leiding vervangen met 5 jaar garantie.
We geven ook altijd nazorgadvies mee. Simpele tips zoals wekelijks doorspoelen met heet water, maandelijkse biologische reiniging, en controle van watersloten na vakantie. Die kleine moeite voorkomt veel overlast.
Tussen haakjes, klanten die ons nazorgadvies opvolgen hebben 90% minder kans op terugkerende problemen. Dat scheelt jou geld en ons tijd. Dus win-win eigenlijk.
Praktische tips voor Hardenberg bewoners
Na 25 jaar ervaring in Hardenberg heb ik een paar wijkspecifieke tips die echt het verschil maken:
Voor Gramsbergen bewoners
Laat je koperleidingen uit de jaren 70-80 eens per 3 jaar professioneel inspecteren. Die leidingen hebben een beperkte levensduur en kleine lekkages zijn vaak niet zichtbaar tot er grote schade is. Een camera-inspectie kost €125 en voorkomt veel ellende.
Voor Heemserveen bewoners
Check bij nieuwbouw of renovatie of er geen knikken in de PE-leidingen zitten. Door de stabiele waterdruk (2,8-3,1 bar) spoelt vuil ver de leiding in, en bij een knik ontstaat daar een verstopping. Vraag de installateur om een doorstroomtest.
Voor Dedemsvaart en Lutten
Let in droge zomers extra op je afvoeren. Het gemengde rioleringssysteem spoelt dan minder goed door. Spoel wekelijks extra met heet water en gebruik maandelijks biologische reinigers. Dat voorkomt biofilm ophoping.
Voor alle wijken
Controleer na hevige regenval (vooral in herfst) of er geen water bij je perceelgrens blijft staan. Dat kan wijzen op een verstopping in het hoofdriool. Direct hulp nodig? Bel 085 019 57 24 voor snelle inspectie.
Rioolvliegjes zijn vervelend, maar met de juiste aanpak goed te bestrijden. Of je nu zelf aan de slag gaat met preventief onderhoud, of professionele hulp inschakelt voor een acute plaag: het belangrijkste is dat je snel handelt. Want hoe langer je wacht, hoe groter het probleem wordt.
En mocht je twijfelen of het een simpel probleempje is of toch iets ernstiger: bel gerust voor advies. Liever een keer te vaak gebeld dan te laat ingegrepen. Want zoals Rico uit Gramsbergen nu weet: rioolvliegjes verdwijnen niet vanzelf.
